22 juni, 07:00 • 5 minuten leestijd
Decennialang hangt het in de vestibule (een soort gang) van de woning van een Canadees echtpaar, net boven een kastje. Soms wordt het weleens van de muur gehaald en op de eetkamertafel gelegd. Zodat de kleinkinderen ook eens van dichtbij kunnen zien om wat voor schilderij het gaat. Maar sinds gisteren is 'Landschap met een boerderij' van Vincent van Gogh officieel in handen van het Drents Museum in Assen.
Bij het museum weten ze van het bestaan van de aquarel door het onderzoek naar de Drentse periode van de wereldberoemde schilder. Maar dan wel van een zwartwit-foto uit een catalogus uit 1950. Niemand die het schilderij in het echt heeft gezien. "Het was totaal onbekend waar het was", weet directeur Harry Tupan zich nog te herinneren. "Wanneer komt het boven water?" Tupan is er zeker van dat dit moment een keer moet gaan komen.
De directeur krijgt gelijk in de zomer van 2022, als de voorbereidingen voor een grote Van Gogh-tentoonstelling in volle gang zijn. Het is in 2023 immers 140 jaar geleden dat de schilder drie maanden in Drenthe verbleef en daar wordt bij stilgestaan. Via een agent krijgen ze bij het museum signalen dat 'Landschap met een boerderij' in Canada is, bij een gezin met een eigen kunstcollectie.
Terug naar Drenthe
Het schilderij blijkt rond 1900 aan een wereldreis te zijn begonnen. Via Rotterdam, Zürich, Miami en New York wordt het door een Canadees gekocht op een liefdadigheidsveiling in de jaren tachtig. Na diens overlijden blijft het in bezit van de familie, samen met nog meer kunstwerken. En hangt het in de gang.
Al snel krijgt het Drents Museum groen licht om het schilderij in bruikleen te krijgen en te mogen gebruiken voor de tentoonstelling, maar van binnen borrelt het bij Tupan en hoofd conservator Annemiek Rens. "Het moet terug naar huis komen, terug naar Drenthe", vinden ze.
In oktober vorig jaar komt het Canadese echtpaar naar Assen, als de tentoonstelling waarop hun schilderij te zien is inmiddels een maand draait. Tupan en Rens laten de twee het museum zien. Ze kijken hun ogen uit, vertelt Rens. "Ze zagen hoeveel mensen op het werk afkwamen. Er was merchandise met het schilderij erop, wat gretig gekocht werd. Dat vonden ze zo bijzonder om te zien."
Uitgebreid diner
Het echtpaar gaat mee uit eten bij restaurant Apricot aan de Torenlaan. Wat volgt is een tafelsessie van vijf uur. Waarbij de sfeer steeds beter wordt. Tupan: "We hadden een aparte tafel, Annemiek en ik zaten tegenover het echtpaar. Je merkte dat we steeds meer aan elkaar vertelden en opener werden." Dan ook wordt voor het eerst geopperd dat het Drents Museum het schilderij graag wil kopen. "Maar we hadden niet direct het idee dat ze het zagen zitten, want ze trokken een pokerface", weet Rens nog.
Na het etentje zetten Tupan en Rens het echtpaar op de trein naar Amsterdam, want daar hebben ze de volgende dag een activiteit bij het Van Gogh museum in Amsterdam. "Toen werden we toch een klein beetje ongerust", vertelt Tupan, doelend op mogelijk andere kopers. Die zorgen worden in januari van dit jaar weggenomen als de agent weer contact zoekt. Ditmaal met een heugelijke boodschap, want het echtpaar overweegt de verkoop aan het Drents Museum. Tupan: "Ze hadden echt sympathie voor ons verhaal om het schilderij terug naar Drenthe te halen."
Rens en Tupan zijn op dat moment aan het werk in het museum als ze het nieuws horen. Eerst vol blijdschap, maar al snel maakt ook stress zich meester van de twee. Want aan de koop hangt natuurlijk een prijskaartje. Wat volgt is een periode van onderzoeken, naar onder meer de authenticiteit, de conditie van het schilderij en ook een taxatie.
Prijskaartje
Wanneer duidelijk wordt dat de Canadezen 2,4 miljoen euro vragen voor het schilderij, gaat Tupan op zoek naar het benodigde geld. Een derde van het geld hoest het Drents Museum zelf op, de rest moet elders vandaan komen. Ergens in maart volgt een belletje naar gedeputeerde Jisse Otter (BBB), die cultuur in zijn portefeuille heeft. "Mijn eerste gedachte was: wauw, als we dat toch eens voor elkaar konden krijgen! Maar ik ben ook 25 jaar accountant geweest, dus mijn tweede vraag was: wat gaat dat kosten?"
De provincie draagt uiteindelijk een miljoen euro bij. Vorige week wordt duidelijk dat de koop definitief door kan gaan, omdat ook diverse andere partijen meebetalen. Afgelopen dinsdag belt Otter met de fractievoorzitters in Provinciale Staten, want een meerderheid van de leden moet instemmen met de aankoop. "Iedereen zag de bijzonderheid in. Iedereen heeft wel andere zaken waarvoor ze geld zouden willen vrijmaken, maar hiervoor was veel eensgezindheid", vertelt Otter.
Tupan krijgt een dag later het goede nieuws te horen, waarna de presentatie gepland kan worden. En zo is na twee jaar 'Landschap van een boerderij' definitief terug in Drenthe. En dat mede dankzij het Canadese gezin. Want het schilderij is waarschijnlijk meer waard dan 2,4 miljoen euro. "Ik vind het een goede prijs, maar ik denk dat het op een internationale veiling veel meer zou kunnen hebben opgebracht", stelt Tupan. Rens knikt instemmend. Ze kijken nog een keer richting het schilderij en de lach breekt door. "Dit is een sleutelmoment voor het museum", vindt Rens. Tupan: "Dit gaan we wel even vieren met wat bubbels."
Nog één schilderij mist
Met de aankoop van 'Landschap van een boerderij' heeft het Drents Museum nu drie Van Gogh's in haar bezit. Er is nog één schilderij dat Van Gogh in Drenthe heeft geschilderd, maar waarvan het onduidelijk is waar het zich bevindt: het kerkje van Zweeloo. Ook dat zou directeur Harry Tupan graag binnenhalen. Hij heeft het gekscherend over Rupsje Nooitgenoeg. "Ik zie het maar als een geuzennaam, want we zijn nog steeds niet klaar. Dat doek moet nog bij iemand thuis liggen. Ik ben ervan overtuigd dat het ooit eens opduikt. En dan zullen wij weer bij de provincie aankloppen."
Heb je een nieuwstip, nieuwe informatie óf heb je een foutje gespot? Stuur een bericht, foto of filmpje via WhatsApp of mail de redactie.
Net binnen
Deze informatie ontbreekt vanwege je cookievoorkeuren
Om je cookievoorkeuren te respecteren kunnen we je de personaliseerde content die op deze plek getoond wordt niet laten zien. Je kunt ervoor kiezen om alsnog cookies te accepteren of niets doen.
